Lý do gây nên bệnh thoái hóa đốt sống cổ và một số sai lầm trong chuẩn đoán bệnh
Thêm thông tin về thoái hóa cột sống mà nhân dân còn gọi là thoái hóa đốt sống cổ, BS Thành , công tác tại Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình TP.HCM, cho biết: Mọi người cần phân biệt thoái hóa cột sống ở cổ, lưng. Ở ba vùng bệnh, tính chất không giống nhau. Chú ý là ở những vùng nào có đĩa đệm (cổ, lưng, thắt lưng) mới có vấn đề thoái hóa cột sống, còn ở vùng xương thiêng (từ dưới thắt lưng xuống - dính thành khối, không đĩa đệm), xương cụt không có thoái hóa cột sống.
* Tác nhân chính của bệnh từ đâu?
- Hiện nay chúng ta chưa có con số cụ thể để nói về tỉ lệ mắc bệnh thoái hóa cột sống, trong thực tế đây là một bệnh lý cột sống rất phổ biến, chiếm khoảng trên 60% bệnh lý chỉnh hình cột sống. Thường sau tuổi 40 trở đi, có những người thoát vị đĩa đệm ở hơn 30 tuổi, đốt sống bị thoái hóa ở tuổi 50-60. Lý do chính là do sự lão hóa.
Có thể có những tác động, yếu tố khác nhau khiến bệnh lý phát triển sớm hoặc muộn, như lao động nặng nhọc quá mức lúc còn trẻ, hoặc sự thiếu vận động, không tập luyện cơ bụng để chịu lực, các tư thế sai của cổ, lưng, thắt lưng trong sinh hoạt hằng ngày làm phát triển nhanh tiến trình lão hóa gây thoái hóa đốt sống cổ.
* Văn phòng ngồi nhiều có dễ mắc bệnh?
- Những người lao động bàn giấy nên ngồi tư thế đúng, phải có lưng ghế tựa và hơi nhô ra ngay thắt lưng, ngồi đầu gối hơi cao hơn háng một chút là tốt. Sau 45 phút đến một giờ nên làm những vận động thể dục nhẹ nhàng.
Người lái xe đường dài sau khoảng hai giờ phải nghỉ ngơi 10-15 phút để tập cơ cổ, cơ lưng thì làm việc mới lâu bền được.
Những người buôn gánh bán bưng, khuân vác phải thận trọng, không làm việc quá mức. Có những thanh niên ỷ sức khuân vác 50-70kg là phản khoa học, chưa kể tư thế không đúng, những yếu tố rủi ro làm nặng thêm tiến trình lão hóa. Làm nặng sai tư thế cũng thúc đẩy tiến trình thoái hóa đốt sống cổ, thoái hóa đĩa đệm tăng lên.
Nói chung, phải phòng ngừa bằng cách biết tư thế đúng khi làm việc nặng và làm việc thời gian dài. Tuy nhiên giữa lý thuyết và thực hiện trên thực tế có khoảng cách, nhưng chúng ta cần biết để tránh những động tác sai.
* Thưa bác sĩ, đối với học sinh làm thế nào để có được tư thế đúng với bàn ghế hiện nay?
- Phải có những kiểu mẫu bàn ghế phù hợp từng lứa tuổi khác nhau. Trẻ cao lớn mà ngồi bàn quá thấp sẽ bị vẹo cột sống, ngược lại bé thấp mà bàn quá cao, phải niểng cổ dẫn đến các tư thế cổ không đúng.
* Bác sĩ có thể giới thiệu một số sai lầm trong chẩn đoán?
- Nhiều người khi đi khám bệnh cầm theo phim X-quang và cho rằng bị gai cột sống nên gây đau. Đây là một sai lầm trong chẩn đoán. Những biểu hiện gai cột sống chỉ là một trong các triệu chứng nghĩ đến thoai hoa dot song co giai đoạn sớm, tuy nhiên gai cột sống không phải là nguyên nhân chủ yếu gây ra đau trong giai đoạn này.
Hội chứng cần cảnh báo do thoái hóa đốt sống
Quá trìnhbệnh thoái hóa đốt sống cổ diễn ra ngày càng nhanh và nguy hiểm. Trong đó, nếuthoái hóa cột sốngở mức độ không còn nhẹ, các chồi xương và khối lồi thoát vị sẽ phát triển theo nhiều phương không giống nhau, tủy sống cổ bị chèn ép sẽ xuất hiện hội chứng cổ - tủy sống, đe dọa sinh mệnh người bệnh. Không những thế, thoái hóa cột sống còn gây nên nhiều hội chứng không còn nhẹ.
Hội chứng cổ - tủy sống
Nhìn một cách tổng quát, hậu quả hội chứng tủy sống - cổ do thoai hoa dot song co rất nặng nề. Đại đa phần trường hợp khối lồi hay thoát vị đĩa đệm và các chồi xương phát triển theo hướng ra bên hoặc sau - bên. Ngoại lệ một số trường hợp, đĩa đệm mới lồi ra theo hướng trung tâm hoặc cạnh - trung tâm thì mới gây chèn ép tủy. Biểu hiện dễ thấy của bệnh thoái hóa cột sống là: Biểu hiện dễ thấy ở hai chi dưới, tăng phản xạ gân xương, phản xạ bệnh lý bó tháp dương tính hoặc rối loạn cảm giác kiểu phân ly. Liệt nửa người hay hạ liệt cứng (liệt hai chân) cũng có thể xảy ra.
Ngoài ra khi tìm hiểu vềbệnh thoát vị đĩa đệmchúng ta còn thấy:
Tùy theo từng vị trí bị thoát vị người ta có thể chia ra từng trường hợp khác nhau, về cơ bản bệnh thoát vị đĩa đệm được chia thành hai vùng:
- Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ: Bệnh nhân thường có triệu chứng đau dọc vùng gáy, đau mỏi nhừ kéo sang bả vai và cánh tay. Có những bệnh nhân có cảm giác tê bì dọc cánh tay, thậm chí kéo tới làm tê bì mất cảm giác của bàn tay, đốt ngón tay. Có người bệnh bị thoát vị đĩa đệm cổ còn có triệu chứng đau bốc lên đỉnh đầu, thậm chí hoa mắt, chóng mặt, đau tức hốc mắt.
- Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: Khi bị thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, bệnh nhân có biểu hiện đau vùng ngang thắt lưng, đau liên sườn. Ngoài ra bệnh nhân còn có biểu hiện đau dọc vùng mông kéo xuống chân, có thể gây tê bì chân hoặc có nhưng cơn đau rút chân khi cúi, ngửa.. Có người bệnh khi ngồi lâu, thường bị những cơn đau thắt lưng dữ dội, phải nằm nghiêng bất động